ciszej! tu się czyta

„Amerykański derwisz” Ayad Akhtar

   Z pewnością dowiem się czegoś ciekawego – inna kultura, a nawet dwie, bo to islam w Ameryce – tak myślałam. Przystępowałam więc do czytania z otwartym i chętnym umysłem. Lecz nic z tego. Kolejna książka z cyklu: moje dzieciństwo, moja młodość, takie ciekawe. Ciekawe, lecz tylko dla autora. Nie dostrzegłam błysku, nie uczestniczyłam w prawdziwym życiu, nie poczułam kreacji, nawet nie polubiłam żadnego z bohaterów. Wiadomo, że młodość jest poszukująca. Wiadomo, że fundamentalizm w zderzeniu z wolnością zawsze przynosi ból. Wiadomo, że wszędzie można trafić na złych i dobrych. I tyle. Nic nowego, nic odkrywczego. Z faktu, że mąż bije żonę, ojciec zdradza matkę, dorastanie przynosi zmiany, może wynikać jakaś nauka, jakieś odkrycie. Poszukiwanie swego miejsca w religii to temat głęboki i pełen możliwości. Tysiące odcieni, emocji i przeżyć. Do tego jednak, by to opisać w sposób najprawdziwszy, potrzebna jest ta iskra, którą mają Pisarze, nie zaś literaci zaledwie. To nie jest intymna powieść, raczej dość prosty opis, momentami niepotrzebnie realistyczny i z wątpliwym warsztatem. Powieść inicjacyjna bez zrozumienia głębokiej przemiany. Ayad Akhtar podjął próbę, przeczuwał istnienie rzeczy, lecz nie wszedł jeszcze po tych schodach, które prowadzą do zrozumienia i dalej – do stania się twórcą.

    Nic w moim życiu ta powiastka nie zmieniła. Co nie oznacza, że odmawiam jej pewnego uroku. Uroku właściwego początkom. Ale - przeczytane, zapomniane.

   Zastanawiają mnie i martwią natomiast entuzjastyczne opinie o nadzwyczajnym debiucie młodego pisarza. Żadnej krytyki. Przeczytałam nawet, że to perełka wśród powieści obyczajowych. Starałam się, naprawdę, lecz nic nie drgnęło, niczego nie przeżyłam w związku z tą książką. Niczego odkrywczo nowego się nie dowiedziałam. Nie twierdzę, że to był czas stracony, lecz także nie zyskany. Istnieją różne możliwości (wszystkie dla mnie niezbyt miłe) – może straciłam obiektywizm i stałam się czytelniczo zmanierowana, albo nie dostrzegłam tego, co powinnam dostrzec, co zaś dostrzegli wszyscy inni. Może też oczekiwałam czegoś innego, czegoś dużo głębszego, ale co też to mogłoby być?